Za jedną z najbardziej mrocznych kart w dziejach Rzeczypospolitej trzeba uznać trwającą przez sto dwadzieścia trzy lata utratę niepodległości. Zaborcy czynili wiele, aby nasi przodkowie zapomnieli o swej historii, bohaterach narodowych i dokonaniach. Na szczęście nie udało im się wykorzenić w Polakach myślenia o Polsce, o triumfach pod Grunwaldem i Wiedniem, o oddanych Ojczyźnie władcach, o majowej Konstytucji.

Szablą, pieśnią i pracą organiczną Polacy przez dziesiątki lat przeciwstawiali się polityce wynaradawiania. Józef Wybicki napisał zagrzewającą do walki i przynoszącą nadzieję na zwycięstwo pieśń „Mazurek Dąbrowskiego”. Na swych obrazach mistrz Matejko ukazywał ważne wydarzenia i postacie związane z naszymi dziejami. Swoimi powieściami Henryk Sienkiewicz spowodował, że Polacy poczuli się dumni ze swej Ojczyzny i jej historii. Wielu spośród nich zaczynało wierzyć, że Polska może znów się odrodzić.

W końcu w listopadzie 1918 roku nadeszła długo wyczekiwana i okupiona krwią wielu pokoleń wolność i niepodległość. Przed stu pięcioma laty zakończyła się I wojna światowa. Polska odzyskała niepodległość i powróciła na mapę Europy.

W roku szkolnym 2023/2024 społeczność Szkoły Podstawowej w Żytowiecku postanowiła uczcić Narodowe Święto Niepodległości przygotowanym przez p. Krzysztofa Blandziego i p. Lidię Wróblewską i trwającym przez pięć dni „Tygodniem dla Niepodległej”.

W poniedziałek 6 listopada 2023 roku w pierwszym dniu „Tygodnia dla Niepodległej” podzieleni na trzy grupy uczniowie, kolejno z klas IV-V, I-III i VI-VIII udali się do auli szkolnej, aby obejrzeć spektakl historyczny zatytułowany „Jak to Sobieski pod Wiedniem wojował”. Na scenie wystąpili przybyli z Torunia artyści reprezentujący Agencję Widowisk „Arkona” p. Przemysław Kubiczek i p. Oskar Łoś.

Podczas tej sześćdziesięciominutowej żywej lekcji historii uczniowie dowiedzieli się wielu ciekawych informacji o historii siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Miłośnicy historii dowiedzieli się, dlaczego symbolem wspaniałych zwycięstw odnoszonych przez wojska Rzeczypospolitej była husaria oraz w jaki sposób nacierali husarze. Widzowie na własne oczy mogli zobaczyć zbroję husarską, kolczugi, hełmy, szable oraz replikę broni palnej. Zgromadzeni na widowni uczniowie byli także świadkami pokazu walki na szable.

Najaktywniejsi spośród uczniów uczestniczących w zaplanowanych przez artystów konkursach, nagrodzeni zostali Dukatem Gdańskim Jana III Sobieskiego.

Obserwatorzy spektaklu historycznego dowiedzieli się ponadto wielu ciekawych informacji o nazywanych przez Turków Lwem Lechistanu Janie III Sobieskim – ostatnim wielkim królu uosabiającym potęgę Rzeczypospolitej.

Każdą z trzech żywnych lekcji historii zakończył na boisku szkolnym głośny wystrzał z broni prochowej – repliki pistoletu skałkowego z XVII wieku.

W drugim dniu obchodów „Tygodnia dla Niepodległej” dwadzieścioro troje uczniów z klas siódmej i ósmej wybrało się na wycieczkę dydaktyczną do Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni. Młodzieży towarzyszyli organizatorzy obchodzonych przez pięć dni szkolnych obchodów Narodowego Święta Niepodległości p. Krzysztof Blandzi i p. Lidia Wróblewska oraz goście honorowi: p. Magdalena Krajka, p. Elżbieta Michalska i p. Dorota Przybylska.

We wspomnianym wrzesińskim muzeum, które mieści się w autentycznym budynku dawnej Katolickiej Szkoły Ludowej, miejscem słynnego strajku z 1901 roku, uczniowie z Żytowiecka wzięli udział w lekcji zatytułowanej „Strajk Dzieci Wrzesińskich”.

Uczestnicy lekcji zapoznani zostali z okolicznościami i przebiegiem słynnego strajku oraz rolą, jaką odegrał w nim wspierający strajkujące dzieci ówczesny wrzesiński wikary, ksiądz Jan Laskowski. Co ciekawe, ten niezwykły kapłan, którego ulica znajduje się nieopodal wrzesińskiego muzeum, do dziesiątego roku życia kształcił się w szkole elementarnej w Rokosowie, a swoją mszę świętą prymicyjną odprawił 1 marca 1896 roku w kościele parafialnym w … Żytowiecku.

Podczas wspomnianej lekcji muzealnej uczniowie ze szkoły w Żytowiecku usiedli przy tych samych ławkach, przy których sto dwadzieścia dwa lata temu siedzieli strajkujący uczniowie.

Uczestnicy „Tygodnia dla Niepodległej” dowiedzieli się ponadto, że wrzesiński strajk z 1901 roku odbił się w Europie szerokim echem. W obronie strajkujących dzieci stanęli między innymi Henryk Sienkiewicz oraz Maria Konopnicka, która opublikowała wiersz zatytułowany „O Wrześni”.

Nim uczniowie z Żytowiecka opuścili mury wybudowanej w 1790 roku Katolickiej Szkoły Ludowej, obejrzeli powstały w 1908 roku najstarszy zachowany polski film fabularny, oczywiście niemy, zatytułowany „Pruska kultura”. Tenże ośmiominutowy film odwołuje się do strajku dzieci wrzesińskich z 1901 roku.

Bohaterami trzeciego dnia obchodów „Tygodnia dla Niepodległej” w Szkole Podstawowej w Żytowiecku było jedenaścioro uczniów z klasy V a, którzy w środę 8 listopada 2023 roku w sali nr 14 przystąpili do udziału w klasowym konkursie na najładniejszą interpretację wiersza o tematyce patriotycznej.

W gronie wspaniałych recytatorów znaleźli się: Julia Bartlewska, Judyta Berger, Alicja Biegała, Amelia Danek, Oliwia Demska, Marta Gościniak, Zuzanna Jankowiak, Weronika Krzyżyńska, Fabian Nowacki, Jacek Sarbinowski i Kinga Szafraniak.

Uczestnicy konkursu przeczytali po dwa wiersze, które przed pięcioma laty opublikowane zostały w książce „Dla Niepodległej. Sto wierszy na 100-lecie odzyskania wolności”.

W ocenie jury, które utworzyły przybyłe z Gostynia bibliotekarki p. Ewa Czub i p. Halina Radoła, laureatem konkursu został Fabian Nowacki. Drugie miejsce zajęła Judyta Berger, a trzecie Julia Bartlewska. Co jednak bardzo istotne, wszyscy uczestnicy czytelniczej zabawy świetnie zinterpretowali odczytywane wiersze. Nic więc dziwnego, że każdy spośród jedenaściorga uczestników konkursu nagrodzony został nie tylko gromkimi brawami, ale też dyplomami oraz ślicznie wydanymi książkami opowiadającymi o naszej Ojczyźnie.

W programie czwartego dnia obchodów „Tygodnia dla Niepodległej” znalazła się prelekcja zatytułowana „Mieszkańcy ziemi ponieckiej w walce o wolność Polski w latach 1793-1921”. Dla zebranych w auli szkolnej uczniów klas V-VIII wygłosił ją przybyły do Żytowiecka współautor „Dziejów Ponieca”, niestrudzony pasjonat historii pan doktor Grzegorz Wojciechowski.

Prelegent korzystając z przygotowanej przez siebie prezentacji multimedialnej, podczas niemal dziewięćdziesięciominutowej prelekcji zapoznał uczniów z ciekawostkami z historii Ponieca oraz okolicznych miejscowości w okresie zaborów.

Słuchacze dowiedzieli się między innymi, że uczestnikiem powstania listopadowego był syn właściciela Żytowiecka Leon Mielżyński. Z kolei podczas Wiosny Ludów w 1848 roku ówczesny żytowiecki proboszcz ks. Jan Winke zmobilizował mieszkańców wsi: Jana Pietrzyńskiego, Józefa Kotowicza i Stanisława Wyganowskiego do udziału w walkach powstańczych.

Prelegent kilka zdań poświęcił także ludziom wielkiego formatu, bohaterskim kapłanom, patriotom i bojownikom o prawa narodowe, księżom Janowi Respądkowi z Ponieca i Stanisławowi Ludwikowi Oskarowi Zinglerowi z Żytowiecka.

Doktor Grzegorz Wojciechowski przybliżył także słuchaczom zadania i cele, jakie postawiło przed sobą powstałe w Żytowiecku w 1893 roku kółko rolnicze.

Słuchacze dowiedzieli się także, że w latach 1918-1919 w zwycięskim Powstaniu Wielkopolskim walczyło wielu mieszkańców Żytowiecka. Wśród nich znalazł się również Leon Włodarczak, dowódca kompanii gostyńskiej, współorganizator odcinka „Pawłowice”.

Piątego a zarazem ostatniego dnia obchodów „Tygodnia dla Niepodległej” w salach lekcyjnych i na szkolnych korytarzach dominowały dwa kolory – biały i czerwony. Niemal wszyscy przypięli do swych ubrań będące symbolem patriotyzmu i miłości do Ojczyzny kokardy narodowe.

O godzinie 11.11 społeczność żytowieckiej szkoły spotkała się na korytarzu, by wspólnie zaśpiewać cztery zwrotki „Mazurka Dąbrowskiego” i w ten sposób przyłączyć się do szóstej już edycji odbywającej się z inicjatywy Ministerstwa Edukacji Narodowej akcji „Szkoła do Hymnu”. Wspomniana akcja to po prostu wspólne odśpiewanie hymnu narodowego w ostatni dzień roboczy przed Narodowym Świętem Niepodległości o symbolicznej godzinie 11.11.

Aby jeszcze bardziej pośród uczniów kształtować świadomość narodową i szacunek wobec Ojczyzny, organizatorzy „Tygodnia dla Niepodległej” zaprosili uczniów ze szkoły w Żytowiecku do udziału, jak się później okazało cieszącym się dużym zainteresowaniem, konkursie plastycznym. Prace konkursowe ocenione zostały przez jury w składzie: pani wicedyrektor Magdalena Włodarczyk, p. Aneta Kędzierska i p. Małgorzata Piskorska.

Zadaniem uczniów uczęszczających do klas I-II było wykonanie w dowolnej technice Godła Polski – białego orła w koronie umieszczonego na czerwonym tle. Jury uznało, że najładniejszą pracę wykonała Maria Przewoźna z klasy I b. Drugie miejsce zajął Igor Janiszewski z klasy II a. Na trzecim miejscu uplasował się Wojciech Szczepaniak z klasy II a.

Uczniowie uczęszczający do klas trzeciej i czwartej zilustrowali opowiadającą o początkach państwa polskiego legendę o trzech braciach: Lechu, Czechu i Rusie. Jury najbardziej do gustu przypadła praca wykonana przez Adama Szczepaniaka z klasy IV a. Na drugim miejscu uplasowała się Lena Wróblewska z klasy IV a. Trzecie miejsce zajął Bartosz Ciesielski z klasy III a.

Uczniowie uczęszczający do starszych klas wykonywali z kolei plakat przedstawiający wybranego bohatera niepodległości. W tej kategorii konkursu plastycznego zwyciężył Łukasz Szczepaniak z klasy VII a. Drugie miejsce zajął Hubert Jankowski z klasy VI a. Na trzecim miejscu uplasował się Fabian Nowacki z klasy V a. Wspomniani laureaci konkursu plastycznego nagrodzeni zostali przyborami szkolnymi oraz dyplomami.

Kilka minut później każda z klas zaprezentowała wykonane przez siebie transparenty oraz chorągiewki nawiązujące do Narodowego Święta Niepodległości. Biało-czerwone barwy przez wieki towarzyszyły naszym przodkom w latach triumfów i klęsk. Szacunek dla biało-czerwonej flagi to szacunek dla naszej przeszłości.

Ostatnim punktem żytowieckiego „Tygodnia dla Niepodległej” był patriotyczny spacer po ulicach naszej miejscowości, podczas którego uczniowie, manifestując swój patriotyzm, zademonstrowali lokalnej społeczności wspomniane już chorągiewki i transparenty.

Uczestnicy patriotycznego spaceru między innymi udali się do żytowieckiego miejsca pamięci narodowej. To znajdująca się tuż za kościołem parafialnym pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa tablica upamiętniająca poległych parafian w walce o niepodległość. W imieniu całej społeczności szkolnej hołd poległym oddała delegacja uczniów w składzie: Maria Dyc, Kacper Kacprowski i Julia Nyc. Po powrocie do szkoły każda z klas poczęstowana została cukierkami.

Obchodzony w Szkole Podstawowej w Żytowiecku w dniach 6-10 listopada 2023 roku „Tydzień dla Niepodległej” stał się kolejną okazją do kształtowania wśród uczniów postaw patriotycznych i obywatelskich. Jeśli bowiem nie będziemy szanować pamięci o przeszłości, to i ona nie pozwoli zapamiętać nas. Przelana przez naszych przodków krew za Ojczyznę, stała się naszym dziedzictwem. Klęski i zwycięstwa naszego narodu są i muszą być w nas. Warto żyć, uczyć się i pracować dla Niepodległej Ojczyzny.

Tekst i foto: Krzysztof Blandzi

Galeria zdjęć: