Nie wszyscy doczekali upragnionej wolności. Wspomnianego 11 listopada 1918 roku, dziewięćdziesiąt dziewięć lat temu Niemcy podpisały zawieszenie broni z państwami Ententy i w ten sposób zakończyła się I wojna światowa. Tego też dnia Warszawa została oswobodzona od okupujących miasto Niemców i na najważniejszych gmachach naszej stolicy po raz pierwszy zawieszono biało-czerwone flagi. Również w tym dniu Józef Piłsudski przejął władzę nad wojskiem.

         Do dzisiaj w naszym kraju żywy jest spór o zasługi w dziele odzyskania niepodległości. Według jednych do odzyskania przez Polskę niepodległości najbardziej przyczynił się właśnie Józef Piłsudski i jego legiony. Według innych najważniejszą rolę odegrał reprezentujący Polskę na kongresie paryskim świetnie przemawiający i po angielsku, i po francusku Roman Dmowski oraz jego Komitet Narodowy Polski. Są i tacy, którzy uważają, że bez natchnionego wirtuoza pianistyki Ignacego Paderewskiego i jego ogromnego wpływu na światowych polityków nie było takiej Polski, jaką zdołano odbudować. Zdaniem niektórych historyków przede wszystkim rewolucja październikowa i upadek carskiej Rosji spowodowały, że Polska mogła wrócić na mapę Europy.

         W okresie międzywojennym Dzień Niepodległości był obchodzony bardzo uroczyście. Było to bowiem święto darzone wielką sympatią przez marszałka Józefa Piłsudskiego. Pierwszy raz Święto Niepodległości obchodzono w niedzielę 14 listopada 1920 roku. Józef Piłsudski otrzymał wówczas buławę marszałkowską. Przez kilkanaście lat było to jednak święto nieoficjalne. Dopiero w piątek 23 kwietnia 1937 roku ustawą sejmową uznano 11 listopada dniem wolnym od pracy.

         We współczesnej Polsce najważniejsze obchody Narodowego Święta Niepodległości odbywają się w Warszawie, przede wszystkim na placu Józefa Piłsudskiego obok Grobu Nieznanego Żołnierza.

         Uroczyste obchody wspomnianego święta odbywają się również co roku w Szkole Podstawowej w Żytowiecku, placówce, która przywiązuje olbrzymią wagę do kultywowania pamięci o przeszłości. Na przykład przed dziesięcioma laty obchody Narodowego Święta Niepodległości w żytowieckim gimnazjum trwały aż trzy dni – w sobotę, poniedziałek i wtorek 10, 12 i 13 listopada 2007 roku. Ich organizatorami byli p. Krzysztof Blandzi, p. Natasza Dziubałka, p. Małgorzata Piskorska, p. Zofia Przewoźna i p. Magdalena Włodarczyk. We wspomnianą sobotę, mimo przenikliwego zimna i padającego raz po raz śniegu, siedemnaścioro gimnazjalistów wybrało się na patriotyczną wycieczkę szlakiem miejsc pamięci narodowej. Uczestnicy wycieczki zapalili znicze przy pamiątkowych tablicach, obeliskach i pomnikach w Pudliszkach, Krobi, Pępowie, Strzelcach Wielkich, Piaskach i Gostyniu. W poniedziałek w szkolnej auli odbyła się uroczysta akademia. Rozstrzygnięto również konkurs plastyczny na wykonanie gazetki ściennej poświęconej Narodowemu Świętu Niepodległości. We wtorkowe popołudnie trzydzieścioro interesujących się historią gimnazjalistów w sali nr 14 wysłuchało prelekcji poznańskiego historyka, doktora Marka Rezlera pt. „Realia polskiej niepodległości 1918-1939”. Wspomnianego dnia rozstrzygnięto również konkurs literacki zatytułowany „Lubię naszą szkołę, a niej …”. Konkurs, do którego przystąpiło dziesięcioro uczniów klas gimnazjalnych, polegał na napisaniu pracy literackiej mówiącej o ulubionych miejscach, osobach lub kołach zainteresowań funkcjonujących przed dziesięciu laty w naszej szkole. Laureatem konkursu została Katarzyna Myślińska z klasy III b. Na drugim miejscu uplasował się Mariusz Dudkowiak z klasy III a, a trzecie miejsce przypadło Darii Michałek z klasy II b. Tego też dnia swoje niemałe umiejętności wokalne zaprezentowały również w Żytowiecku przesympatyczne dziewczęta z Gminnego Centrum Kultury w Krzemieniewie.  

         Co pewien czas żytowieccy uczniowie, prezentując kilkunastominutowy montaż słowno-muzyczny, uświetniają odbywające się w Poniecu gminne obchody Narodowego Święta Niepodległości. Tak było między innymi trzynaście lat temu w czwartek 11 listopada 2004 roku po zakończeniu uroczystej mszy świętej w ponieckim kościele pod wezwaniem Chrystusa Króla. Wiersze nawiązujące do Narodowego Święta Niepodległości recytowali wówczas Szymon Biernat, Aneta Chuda, Karina Hasińska, Klaudia Józefiak, Adrianna Kaczmarek, Katarzyna Karolewicz, Monika Klupś, Katarzyna Majchrzak, Daria Michałek, Krystyna Paterczyk, Edyta Piskorz, Katarzyna Poprawska i Daria Wolna.

         Podobnie było przed dwoma laty, w środę 11 listopada2015 roku, gdy przygotowani przez p. Zofię Przewoźną i p. Magdalenę Włodarczyk uczniowie podczas uroczystej mszy świętej za Ojczyznę przedstawili nagrodzony gromkimi brawami montaż słowno-muzyczny. Przypomnijmy, w roli narratorów wystąpili wtedy Patryk Gąsiorek i Patrycja Kołcz. Z kolei w rolę kibica-patrioty rewelacyjnie wcielił się Dawid Nowak. Po zakończeniu mszy świętej żytowieccy uczniowie przemaszerowali ulicami Ponieca. Delegacja w składzie Zuzanna Brzeskot, Adriana Chuda i Mateusz Ciszak złożyła wieniec przy budynku Publicznego Gimnazjum – Miejscu Pamięci Narodowej.

         Choć przed rokiem siedemnastominutowy montaż słowno-muzyczny wzbogacony bardzo interesującą prezentacją multimedialną, zaprezentowali uczniowie Szkoły Podstawowej w Poniecu, to w gminnych obchodach Narodowego Święta Niepodległości uczestniczyła również siedmioosobowa reprezentacja żytowieckiego gimnazjum w składzie: Laura Katarzyńska, Oskar Majewski, Roksana Matuszewska, Mikołaj Schönfelder, Kacper Sierleja, Natalia Skiba i Karolina Zimlińska. Młodzieży towarzyszył p. Krzysztof Blandzi.

         Ponieważ Szkoła Podstawowa w Żytowiecku sprawuje opiekę nad znajdującą się tuż obok kościoła pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa tablicą upamiętniającą poległych za Ojczyznę podczas I wojny światowej oraz w latach 1918-1920 mieszkańców żytowieckiej parafii, w piątek 10 listopada 2017 roku w przededniu dziewięćdziesiątej dziewiątej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości najpierw siódmoklasiści a następnie uczniowie klasy drugiej gimnazjum porządkowali teren wokół żytowieckiego miejsca pamięci narodowej. Wykonana w 1926 roku tablica upamiętnia nazwiska poległych podczas I wojny światowej mieszkańców: Łęki Wielkiej (37 osób), Żytowiecka (14 osób), Łęki Małej (10 osób), Bączylasu (9 osób), Teodozewa (8 osób), Grodziska (5 osób), Bogdanek (4 osoby) i Kopania (2 osoby) oraz dziesięciu żytowieckich parafian poległych w walce o niepodległość Rzeczpospolitej w latach 1918-1920. Podopieczni p. Lidii Wróblewskiej i p. Krzysztofa Blandziego z olbrzymim zaangażowaniem grabili leżące wokół wspomnianej tablicy oraz kościoła liście. Pracę wykonywaną przez młodzież nadzorowali żytowiecki sołtys i radny p. Stanisław Machowski, p. Krystyna Młynarczyk, p. Szymon Błaszkowski oraz p. Zenon Drewniak.

         Tegoroczne obchody Narodowego Święta Niepodległości w Szkole Podstawowej w Żytowiecku przygotowane zostały przez p. Zofię Pzrewoźną i p. Magdalenę Włodarczyk w dwóch odsłonach, kolejno w kościołach w Poniecu i Żytowiecku.

         W sobotę 11 listopada 2017 roku żytowieccy uczniowie wzięli aktywny udział w odbywających się w Poniecu gminnych obchodach Narodowego Święta Niepodległości. Podczas trwającej od godziny 10.15 do 11.08 odprawianej przez ponieckiego proboszcza ks. Krzysztofa Szymenderę mszy świętej w intencji Ojczyzny, zaprezentowali trwający czternaście minut od 10.28 do 10.42 nagrodzony gromkimi brawami montaż słowno-muzyczny. Po zakończeniu mszy świętej przedstawiciele władz gminnych, szkół, organizacji pozarządowych oraz mieszkańcy gminy Poniec przemaszerowali ulicami miasta oraz złożyli wieńce i znicze w miejscach pamięci narodowej. Ubrana w ludowe stroje Żytowiecka delegacja w składzie Aleksandra Hasińska, Emilia Kaźmierczak i Kacper Rzeźnik o godzinie 11.41 zapaliła znicz przy umieszczonej w 2002 roku na ścianie gmachu Szkoły Podstawowej w Poniecu tablicy ku czci Bernarda Śliwińskiego – dowódcy oddziału Grupy „Leszno” w powstaniu wielkopolskim.

         W niedzielę 12 listopada 2017 roku w żytowieckim kościele pod wezwaniem świętego Stanisława Biskupa odbyła się druga odsłona obchodów Narodowego Święta Niepodległości z udziałem uczniów Szkoły Podstawowej imienia Generała Dywizji Stefana Roweckiego „Grota” w Żytowiecku. Najpierw ksiądz proboszcz Jacek Toś odprawił trwającą trzydzieści osiem minut od godziny 11.00 do 11.38 mszę świętą. Po jej zakończeniu delegacja w składzie: pan dyrektor Mariusz Kędzierski, Żaneta Bzdęga, Aleksandra Hasińska i Emilia Kaźmierczak złożyła wiązankę kwiatów przy tablicy upamiętniającej poległych parafian w walce o niepodległość w latach 1914-1920.

         W obu świątyniach podczas tegorocznych obchodów Narodowego Święta Niepodległości swoje naprawdę niemałe umiejętności aktorsko-wokalne zaprezentowało czterdzieścioro dwoje uczniów naszej szkoły. W roli narratorów wystąpili Oliwia Byra, Kornelia Markowska, Jan Przewoźny i Karol Wawrzynowicz. Kapitalnie w rolę marszałka Józefa Piłsudskiego wcielił się Mateusz Karpiński. W rolę Polski – naszej Ojczyzny cudownie wcieliła się Julia Brzeskot. Bardzo ekspresyjnie swoje role odegrali Dawid Majewski (ksiądz), Patryk Kluczyk (żołnierz) i Bartosz Skiba (nauczyciel). Wierni obecni w obu kościołach podziwiali również grę aktorską dwóch braci: Oliwiera w roli ojca i Maksymiliana Kmiecików w roli syna. Z kolei sępów krążących nad naszą Ojczyzną wspaniale zagrali Szymon Brzeskot, Aleksandra Juskowiak, Kacper Rzeźnik i Kacper Sierleja. Spore wrażenie na wszystkich wywarła również gra aktorska wcielającego się w sprzedawcę gazet Tobiasza Balcera.

         Głośnymi brawami za swoje występy nagrodzone zostały również dziewczęta śpiewające w obu połączonych chórach szkolnych. Podopieczne p. Zofii Przewoźnej tym razem zaśpiewały trzy popularne pieśni patriotyczne, kolejno „Marsz Pierwszej Brygady”, „Pierwszą Kadrową” i „Żeby Polska była Polską”. Z kronikarskiego nawyku odnotujmy nazwiska występujących w strojach ludowych żytowieckich chórzystek. Klasy czwarte i szóstą reprezentowały: Wiktoria Antkowiak, Aleksandra Bartlewska, Żaneta Bzdęga, Michalina Ciesielska, Zuzanna Ciesielska, Oliwia Dudka, Zuzanna Dudziak, Zuzanna Jesiak, Kinga Jędryczka, Patrycja Kluczyk i Martyna Kochanek. Natomiast chór składający się z dziewcząt uczęszczających do klas drugiej i trzeciej gimnazjum wystąpił w składzie: Weronika Brzeskot, Aleksandra Hasińska, Wiktoria Kasperczak, Angelika Kaźmierczak, Emilia Kaźmierczak, Julia Małecka, Julia Michałek, Nikola Pache, Adrianna Sierleja, Natalia Skiba, Zuzanna Skiba, Sandra Szczepaniak i Karolina Zimlińska.

         Warto zauważyć, że dzień 11 listopada zapisał się również w historii naszej Ojczyzny złotymi zgłoskami trzysta czterdzieści cztery lata temu, w 1673 roku. Tego dnia wojska polskie dowodzone przez hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego pokonały Turków dowodzonych przez Husejna Paszę w bitwie pod Chocimiem. Co prawda zwycięstwo nie zostało w pełni wykorzystane, ale w wyniku tejże bitwy niepomiernie wzrósł prestiż Rzyczypospolitej, a sam Jan Sobieski po śmierci króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego został wybrany przez szlachtę na jego następcę. To już jednak zupełnie inna, choć również fascynująca historia.

Tekst i foto: Krzysztof Blandzi

Galeria zdjęć: