Z inicjatywy nauczyciela języka polskiego i historii p. Krzysztofa Blandziego gimnazjaliści z Żytowiecka co roku pielęgnują pamięć o rozstrzelanych przed siedemdziesięciu ośmiu laty mieszkańcach Ziemi Gostyńskiej.

         Między innymi przed trzema laty w piątek 17 października 2014 roku uczniowie ówczesnych klas drugich i trzecich spotkali się w sali nr 14 z przybyłym z Pudliszek, w towarzystwie córki Marii, p. Andrzejem Miałkowskim – chemikiem z zawodu a pasjonatem historii, autorem wydanej w 2008 roku książki „Ofiary i zabójcy. Październik 1939”. Cztery dni później, we wtorek 21 października 2014 roku żytowieccy uczniowie w towarzystwie nauczycieli historii p. Krzysztofa Blandziego i p. Magdaleny Włodarczyk udali się na poniecki rynek, by oddać hołd i zapalić znicz przy tablicy informującej o rozstrzelanych w tym miejscu wspomnianego dnia tuż przed godziną dwudziestą trzech Polakach. Byli nimi Władysław Grześkowiak i Franciszek Skrzypczak z Ponieca oraz Antoni Jokś z Drzewiec. O okolicznościach oraz przebiegu odbywającej się przy światłach reflektorów samochodowych egzekucji gimnazjalistom z Żytowiecka i Ponieca opowiedział ówczesny nauczyciel historii w Publicznym Gimnazjum w Poniecu p. Grzegorz Wojciechowski. Znicz przy tablicy pamiątkowej zapalili wówczas Wojciech Karpiński z klasy III a oraz Roksana Grzelczak i Aneta Karlińska (obie z klasy II a).

         Dwanaście miesięcy później w deszczową środę 21 października 2015 roku do Gostynia, by uczcić pamięć rozstrzelanych w 1939 roku mieszkańców tego miasta, wybrali się uczniowie klas trzecich gimnazjum. Wraz z organizatorem wyjazdu trzecioklasistami opiekowała się również p. Lidia Wróblewska. Młodzieży towarzyszyła także p. Witosława Zakrzewska. Po dotarciu przed pomnik upamiętniający ofiary egzekucji, uczniowie uczcili pamięć rozstrzelanych minutą ciszy. Po chwili delegacje klas w składzie Zuzanna Brzeskot, Patryk Gąsiorek i Aneta Karlińska (III a) oraz Aleksandra Piotrowska, Marcelina Stróżyńska i Mateusz Stróżyński (III b) zapaliły znicze. Gimnazjaliści z Żytowiecka wysłuchali także okolicznościowej prelekcji wygłoszonej przez dyrektora Muzeum w Gostyniu p. Roberta Czuba.

         W ubiegłym roku szkolnym w ZSSPiG w Żytowiecku uczczenie pamięci rozstrzelanych podczas II wojny światowej mieszkańców Ziemi Gostyńskiej odbyło się w dwóch odsłonach. Najpierw w środę 19 października 2016 roku uczniowie klasy pierwszej gimnazjum spotkali się w sali nr 14 z ponownie goszczącym w naszej szkole p. Andrzejem Miałkowskim. Pasjonat historii z Pudliszek przywiózł ze sobą do Żytowiecka nigdzie nieprezentowany jeszcze, trwający nieco ponad dwadzieścia minut, film zatytułowany „Byli Polakami”. Jego tematyka dotyczyła oczywiście wydarzeń mających miejsce na Ziemi Gostyńskiej w październiku 1939 roku. Ponadto prelegent w interesujący i przystępny sposób opowiedział młodzieży o przyczynach i przebiegu trzech egzekucji. Mówca przeanalizował również powojenne, prawdopodobne losy sprawców zbrodniarzy: Franza Sommera, Ericha Strelaua oraz Jacoba Finka. Dwa dni później w piątek 21 października 2016 roku pierwszoklasiści w towarzystwie swego wychowawcy oraz p. Lidii Wróblewskiej pojechali na poniecki rynek, by oddać hołd i zapalić znicz przy tablicy informującej o rozstrzelanych w tym miejscu 21 października 1939 roku o godzinie 19.57 trzech mieszkańcach Ponieca i Drzewiec.

         W nieco mgliste piątkowe przedpołudnie 19 października 2017 roku o godzinie 10.55 wszyscy uczniowie uczęszczający do klasy drugiej gimnazjum w towarzystwie wychowawcy p. Krzysztofa Blandziego oraz nauczycielki matematyki p. Anny Piaseckiej autosanem kierowanym przez p. Romana Gronowskiego wybrali się do Gostynia, by w ten sposób zamanifestować swą pamięć o wydarzeniu mającym miejsce na gostyńskim rynku przed siedemdziesięciu ośmiu laty.

         Najpierw dwadzieścioro jeden żytowieckich gimnazjalistów w jeden z sal gostyńskiego Muzeum w towarzystwie pana dyrektora Roberta Czuba z zainteresowaniem obejrzało trwający niemal pół godziny film zatytułowany „Nie pozwólmy zapomnieć …”. Zrealizowali go w 2002 roku państwo Agnieszka i Dariusz Wujek. W filmie wystąpili między innymi p. Tadeusz Piątkowski, p. Teresa Gabryszczak, p. Romualda Niemczyk oraz ojciec Edward Potworowski – synowie i córki osób, które ginąc w masowej egzekucji, złożyły swe życie na ołtarzu ojczyzny.

         Gdy wzruszający film dobiegł końca, młodzi żytowiecczanie wraz z opiekunami i panem dyrektorem Robertem Czubem udali się na gostyński rynek przed pomnik upamiętniający ofiary egzekucji.  Delegacja klasy w składzie: Julia Michałek, Kacper Sierleja i Karolina Zimlińska zapaliła znicz. Gimnazjaliści z Żytowiecka wysłuchali również okolicznościowej prelekcji wygłoszonej przez dyrektora Muzeum w Gostyniu p. Roberta Czuba.

         Ponadto uczniowie klasy drugiej gimnazjum poświęcili kilka minut na obejrzenie znajdującej się na miejscu egzekucji wystawy plenerowej popularyzującej wiedzę o zbrodni dokonanej w Gostyniu przez niemieckich okupantów w sobotę 21 października 1939 roku. Składająca się z trzydziestu podświetlanych modułów wystawa podzielona została na dwie części. Między innymi na piętnastu planszach ukazane zostały wizerunki wszystkich trzydziestu osób, które siedemdziesiąt osiem lat temu zginęły tylko dlatego, że były Polakami. Kilka plansz przedstawia natomiast archiwalne zdjęcia Gostynia.

         Nim o godzinie 12.34 żytowieccy gimnazjaliści powrócili na zajęcia lekcyjne do szkoły, w imieniu organizatora wyjazdu oraz uczniów, dyrektorowi Muzeum za umożliwienie obejrzenia wzruszającego filmu oraz opowieść o zbrodni sprzed siedemdziesięciu ośmiu lat podziękowały Małgorzata Jankowska, Kornelia Markowska i Nikola Pache.

Tekst i foto: Krzysztof Blandzi

Galeria zdjęć: